صنایع خلاق پلی میان فرهنگ و اقتصاد در راه توسعه نوین ایران

به گزارش معلم وب، دبیر ستاد فناوری های نرم و صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری اظهار داشت: صنایع خلاق اینروزها بعنوان کلید توسعه فرهنگی و اقتصادی ایران شناخته می شود.

باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی – سید مهدی شریفی استاد دانشگاه تهران و دبیر ستاد فناوری های نرم و صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری در برنامه تلویزیونی به تشریح صنایع خلاق پرداخت و اظهار داشت: صنایع خلاق دریایی است ژرف و پیچیده. برای درک معنای واقعی صنایع خلاق، باید به تاریخچه ای نیم قرنی آن بازگردیم؛ به دهه های سی و چهل میلادی و اندیشه های مکتب فرانکفورت. در آن زمان، اندیشمندانی دغدغه مند، مفهوم «صنعت فرهنگ» را مطرح نمودند و هشدار دادند که چه طور نظام سرمایه داری امکان دارد فرهنگ را به ابزاری برای انحراف و تحریف تبدیل کند. آنان معتقد بودند که صنعت فرهنگ می تواند به جای ترویج ارزش های انسانی، به ماشینی برای تولید توده های مصرف کننده بدل شود.
او اضافه کرد: اما گذر زمان و پیشرفت های اجتماعی، دیدگاه ها را دگرگون ساخت. در دهه های بعد، دنیا به این نتیجه رسید که فرهنگ می تواند نه فقط یک کالای مصرفی، بلکه منبعی برای خلق ارزش افزوده و توسعه اقتصادی باشد. بدین ترتیب، اصطلاح «صنایع فرهنگی» پا به عرصه گذاشت، عرصه ای که در آن تولیدات فرهنگی نظیر کتاب، سینما، تئاتر و هنر های دیگر، قابلیت درآمد زایی و رشد اقتصادی داشتند.
وی ادامه داد: با پیشرفت های بیشتر، تلاش شد تا این مفهوم از بار منفی پیشین رها شده و بعنوان «صنایع خلاق» شناخته شود؛ واژه ای که بهتر می توانست تنوع و نوآوری های این حوزه را دربرگیرد. از دهه پنجاه و شصت به بعد، این صنایع گسترش یافتند و امروز، در سراسر دنیا، تبدیل به بخشی حیاتی از اقتصاد و فرهنگ شده اند.
او اشاره کرد: در ایران عزیز نیز امید فراوان است که این مسیر را با گامهای استوار و متین ادامه دهیم، هرچند هنوز راه درازی در پیش داریم. اما آن چه دراین میان بسیار مهم می باشد، توجه به «فناوری های نرم» است؛ فناوری هایی که بر خلاف فناوری های سخت مانند ماشین آلات و سازه ها، بر تغییر نگرش ها و رفتار های انسانی تاکید دارند.
وی اشاره کرد: در حوزه دانشگاهی، تلاشهای فراوانی انجام شده تا به فناوری های نرم و صنایع خلاق جایگاهی شایسته داده شود. این حوزه ها نه تنها به دنبال تولید کالا، بلکه هدفشان تغییر ذهنیت ها و ایجاد ارزش های نوین است. در معاونت علمی ریاست جمهوری نیز، تمرکز ویژه ای بر حمایت از این تکنولوژی ها و توسعه زیرشاخه هایی مانند بازیهای دیجیتال، اسباب بازی، انیمیشن و نوشت افزار انجام شده است.
وی ادامه داد: یکی از دغدغه های اصلی ما، تبدیل کنشگران صنایع خلاق به شرکتهای دانش بنیان است تا بتوانند از حمایت های جامع بهره مند شوند و جایگاه خودرا در اقتصاد نوین تثبیت کنند. این تلاش ها در کنار اصلاح آئین نامه ها و حمایت های مالی و معنوی، کمک می نماید تا کنشگران این عرصه بتوانند در رقابت جهانی جایگاهی ویژه پیدا کنند.
او اظهار داشت: نکته مهم دیگر، ضرورت تغییر نگرش و رفتار جامعه نسبت به فناوری های نرم است. این فناوری ها نه تنها ابزار، بلکه بستری برای خلق هویت، گفتمان سازی و تغییر اجتماعی به شمار می آیند. در این راستا، علوم شناختی بعنوان کلیدواژه ای نوظهور، نقشی بی بدیل ایفا می کند؛ چون که با درک عمیق از سازوکار های ذهنی انسان، میتوان پیام ها و تولیدات فرهنگی را موثرتر و تاثیرگذارتر کرد.
وی ادامه داد: ما در دانشگاه تهران و سایر مراکز علمی، دروس و پژوهش های مختلفی را به فناوری های شناختی اختصاص داده ایم تا بتوانیم بنیان های نظری و عملی این حوزه را تقویت نماییم. این علم به ما کمک می نماید تا دقیق تر بدانیم چطور می توان تغییر نگرش و رفتار را در سطح فرد و جامعه ایجاد کرد و از چه ابزار هایی برای اثرگذاری بهره برد.
او در انتها تصریح کرد: سرانجام، معتقدم که آینده متعلق به کسانی است که بتوانند این دو حوزه را به خوبی با هم پیوند دهند؛ علم و فناوری نرم، هنر و فرهنگ، خلاقیت و نوآوری. به امید روزی که ایران عزیز، نه تنها در تولید فناوری های سخت، بلکه در زمینه های نرم و خلاق، سرآمد جهان باشد و فرهنگ و هنر این سرزمین، منبعی برای توسعه پایدار و شکوفایی جامعه شود.
خلاصه اینکه در دهه های بعد، دنیا به این نتیجه رسید که فرهنگ می تواند نه فقط یک کالای مصرفی، بلکه منبعی برای خلق ارزش افزوده و توسعه اقتصادی باشد. از دهه پنجاه و شصت به بعد، این صنایع گسترش یافتند و امروز، در سراسر جهان، تبدیل به بخشی حیاتی از اقتصاد و فرهنگ شده اند.
او اشاره کرد: در ایران عزیز نیز امید فراوان است که این مسیر را با قدمهای استوار و متین ادامه دهیم، هرچند هنوز راه درازی در پیش داریم. در این راستا، علوم شناختی به عنوان کلیدواژه ای نوظهور، نقشی بی بدیل ایفا می کند؛ چون که با درک عمیق از سازوکار های ذهنی انسان، میتوان پیام ها و تولیدات فرهنگی را موثرتر و تاثیرگذارتر کرد.
وی افزود: ما در دانشگاه تهران و سایر مراکز علمی، دروس و پژوهش های مختلفی را به فناوری های شناختی اختصاص داده ایم تا بتوانیم بنیان های نظری و عملی این حوزه را تقویت نماییم.

منبع: معلم وب